Een kleurtje met een geurtje

Het geheimzinnige Indisch geel.
Indische geel is een kleur die omgeven is door veel mysterie. Schilders uit Perzië en India waren dol op deze levendige transparante gele kleur en gebruikten het al sinds de 15e eeuw. In de 18e eeuw begon de handel in Europa in dit pigment op te komen en werd het ook hier populair. Het pigment werd geïmporteerd als mosterkleurige bolletjes met een heldere ei-gele kern. Wat vooral opviel was de sterke ammoniakgeur. Deze geur leidde tot allerlei speculaties, zoals dat het afkomstig zou zijn van dierlijke urine. Er gingen geruchten dat het kamelen- of buffelpis was. Inmiddels hadden de Britten India aan hun koloniale rijk toegevoegd en die wilde wel eens uitzoeken hoe nou zat met dat mysterieuze geel. In 1883 voerde de Indiase ambtenaar Trailokyanath Mukharji een onderzoek uit. Hij volgde het spoor van de bolletjes en ontdekte boeren in Bengalen die hun koeien alleen mango-bladeren gaven als voeding. De heldergele urine die dit opleverde werd verzameld in potten en ingekookt. Kort nadat dit nieuws bekend werd, stopte de aanvoer van het pigment plotseling en verdween het spoorloos. Afgezien van het pigment gebruikt in schilderijen en een paar bolletjes die Mukharji had meegenomen tijdens zijn zoektocht, is er niets meer bekend over de oorspronkelijke kleur of het proces. Toen de Britse schrijfster Victoria Finlay aan het begin van deze eeuw besloot het spoor van Mukharji te volgen naar de bron van de kleur, kwam ze van een koude kermis thuis. Geen van de huidige bewoners wist iets over de kleur of het productieproces. Het blijft een groot raadsel wat er met Indische geel is gebeurd. Recente analyses van monsters van het oorspronkelijke pigment hebben aangetoond dat het pyrrhinezuur bevat, wat doet vermoeden dat het daadwerkelijk afkomstig is van urine. Tegenwoordig wordt Indische geel echter synthetisch geproduceerd en heeft het niets meer te maken met urine.

Delen op social media

FacebookTweetLinkedInPinterestE-mail